Winter special

Mijn vader stuurde mij een berichtje; In de zomer specials van de Gelderlander staan verhalen over mensen die onderzoeken waardoor ze gevormd zijn. Interessant voor jou? Jazeker antwoorde ik gretig op dit leuke initiatief. Zo gezegd zo gedaan en voor ik het wist las ik over personen de verhalen die gingen over voornamelijk hun ouders, de plaats waar ze opgroeide en cruciale gebeurtenissen. Deze ingrediënten bepalen namelijk deels wie ze nu zijn. Nu het bijna winter is leek het me leuk om op deze special terug te kijken, waarbij ik afsluit met een kijk naar mezelf.
 

Uit de zomer special

Kinderboekschrijver Simon van der Geest meldt dat hij de creativiteit, het warmbloedige maar ook het zuinige van zijn moeder heeft en de liefde voor onderzoeken en schrijven juist van zijn vader. Daarnaast groeide hij in vrijheid op, wat ook betekende zichzelf vermaken. Zijn vader groeide ook in vrijheid op, hij kwam uit een groot gezin waar de ouders hard aan het werk waren en de kinderen zichzelf aan het opvoeden waren. Het onderlinge thema in dat grote gezin van zijn vader is “Zwijgen”. Zo vlak na de oorlog was er geen plek en tijd voor voelen en praten geeft hij aan. Over het zusje wat op jonge leeftijd verdronken was werd nauwelijks gesproken. Desondanks kon zijn vader wel fantastisch vertellen over wat er wel was. En laat vertellen nou net het beroep van Simon zijn geworden. Want naast boeken schrijft hij ook toneelteksten.

Mooi hoe zwijgen en vertellen door het verhaal heenlopen. Net zoals in vrijheid zelf ontdekken. Wat dat betreft maakt Simon, net als ik overigens, zich erg zorgen over het schermtijdperk waarin onze kinderen opgroeien.
 

Margot Ros, actrice van oa Toren C benoemt dat haar ouders een koude jeugd hebben gehad en nooit geleerd hebben wat liefde is. Haar moeder had van jongs af aan geleerd om hard te werken, genieten dat deed je niet. Haar ouders werkte keihard, waarbij haar moeder ook voor de kinderen zorgde, haar vader vergat zijn kinderen. Hij kon in tegenstelling tot moeder wel weer genieten en verhalen vertellen. Margot verteld ook over een aanrandpoging die ze meemaakte op haar 12^e. Haar ouders wisten hier niet mee om te gaan. Zelf heeft ze hierdoor lang geblokkeerd gevoeld. Daarnaast ervaarde ze dat ze door haar moeder te spelen begreep ze waar ze vandaan komt en wat daarvan bij haar moeder hoort en wat van haar is.

Mooi hoe ze omschrijft dat het helpt te accepteren waar je vandaan komt en het vervolgens anders willen doen. Echter, wel met de kwaliteiten van haar ouders zoals hard werken en verhalen vertellen.
 

Akwasi is het afgelopen jaar behoorlijk vaak in het nieuws geweest en ook hij deed mee aan deze serie. Van zijn moeder heeft hij zorgzaamheid, optimisme en drang naar verbinding (dmv verhalen) overgenomen. Vanuit zijn vader het ondernemende en altijd ideeën uitvoeren. Zijn ouders hadden het niet breed, daarom ging hij al snel werken. In 3 jaar tijd werkte de tiener Akwasi zich op van schoonmaker tot Manager bij een pizzeria. Zijn grootvader had veel vrouwen en kinderen, waardoor Akwasi veel familie over de hele wereld heeft. Ze spreken niet allemaal dezelfde taal, maar de Ghanese cultuur verbindt ze met elkaar. In Ghana is men saamhorig, helpen ze elkaar en zijn ze ondanks de situatie altijd vrolijk. Vanuit die cultuur heb je tevens respect voor ouderen. Ook al heeft een ouder het volstrekt mis, dan slikt een jongere dat. De Nederlandse invloed zorgde ervoor dat Akwasi hier anders in ging staan. Hij benoemde thuis zaken die in zijn ogen niet goed waren. Akwasi sluit zijn stuk af met de pakkende zin “Als je beseft dat alles wat er is ook een geschiedenis en een toekomst heeft, dan loop je over van inspiratie.”

Bijzonder om te zien dat hij de Ghanese cultuur voor een groot deel omarmd op het volgen van een mening na. Ik denk dat hij op de dam (tijden de black lives matter demonstratie) hierin de overtreffende trap heeft gekozen, met alle gevolgen van dien. Men heeft het nu over zijn stijl in plaats van over zijn boodschap. Hopelijk vergeeft Nederland hem dit weer, want zo te lezen heeft hij veel meer in zijn mars.
 

Documentairemaker Frans Bromet is geboren in de oorlog, zijn Joodse vader verloor zijn vader en broer. Logisch dat zijn vader niets met Duitsland te maken wou hebben. Echter vond Frans dat zijn vader ook eens mocht gaan loslaten en nam daarom zijn vader en moeder mee naar het drielandenpunt. Zo gingen zij letterlijk en figuurlijk een grens over. Met als gevolg dat zijn ouders vaker naar Duitsland zijn gegaan. Frans geeft in zijn verhaal aan dat hij zich voorheen schaamde voor zijn ouders en zelf een lastige puber was, maar door de actie bij het drielandenpunt naast zijn ouders kon staan. Over de oorlog werd verder weinig gesproken thuis, maar dat het een litteken is op het gezin is wel duidelijk. Met als gevolg dat Frans zelf niet aanrakerig of knuffelig is. Over zijn vader zegt hij dat hij onverwachts en jong stierf, maar hem nooit echt heeft gemist. Over zijn moeder zegt hij dat hij haar niets kwalijk neemt ondanks dat ze pedagogisch steken liet vallen. Over zichzelf zegt hij dat hij dat hij in de liefde tekort schiet. Sterker nog hij heeft nog nooit tegen zijn kinderen gezegd dat hij van ze houdt.

Dat de geschiedenis zich vaak herhaalt zie je terug in dit verhaal. Iemand die geen warmte ontvangt, geeft ook geen warmte af. De kilte van dit stuk raakt mijzelf, waarschijnlijk meer dan dat het Frans raakt. Daarnaast denk ik dat het nooit verstandig is om te zeggen of denken “vanaf dat moment stond ik naast mijn ouders.” Dat sta je namelijk nooit….
 

Jenny Douwes, bekend van de snelwegblokkade bij Dokkum gericht tegen de anti-zwartepietdemonstratie, laat opschrijven dat ze op 12 jarige leeftijd haar broertje verloor. Ze benoemd hierbij dat haar moeder zich steeds groot heeft gehouden, maar dat ze het verlies altijd duidelijk meedraagt. Daarnaast had ze bij de uitvaart haar vader voor de eerste en laatste keer zien huilen. Dit alles heeft haar gevormd tot een ik red mezelf mentaliteit, wat van pas komt in haar werk als ondernemer in een mannenwereld (bouwmaterieel). Volgens haar heeft ze nadrukkelijk eigengereide geërfd van haar beide ouders.

Alles zelf oplossen en emoties niet tonen lijkt haar met de paplepel ingegoten, hier ontstaat al snel een doe maar normaal dan doe je gek genoeg mentaliteit. Wellicht dat dat ervoor zorgde dat ze op de barricade sprong daar in Drachten?
 

Leeftijdsgenoot Erik Dijkstra sprak erg liefdevol over zijn vader. Een vriend die inmiddels 7 jaar geleden overleden was. Hij omschreef zijn vader als een intelligente man, die goed kon leren maar op zijn 14^e al moest gaan werken. Het was ook een emotionele man, die zich helemaal kon laten gaan tijdens sportwedstrijden. Ook Erik kan zich volledig laten gaan tijdens het kijken naar een sportwedstrijd, dat heeft hij dus van geen vreemde. Hij zegt ook dat hij de eerste in de familie was die ging studeren, deels omdat hij zich verplicht voelde tegenover zijn vader.

Bijzonder dat een gemis bij de vader ervoor zorgt dat de zoon zich (deels) verplicht voelt om die droom uit te laten komen.
 

Bernice Notenboom is onder andere een klimaatjournalist en filmmaker. Zij geeft aan dat ze zowel het beste uit het leven halen als alles bevragen van haar moeder en oma laat voortleven. Haar moeder is ook degene die haar avonturisme heeft aangewakkerd door jaarlijks de natuur en de bergen in te gaan. Tevens beschrijft ze het grote hart van haar moeder wat zij deelt. Lief zijn en delen. Wanneer Bernice nu op de Noorpool, op de Zuidpool of op een berg staat wil ze dat graag delen met mensen om haar heen. Tijdens haar expedities ervaart ze dat ze als vrouw een uitzondering is in een mannenwereld. Haar ervaringen deelt ze met Directies. Haar eerste advies is een bijzondere namelijk niet direct in actie schieten vanuit je intuïtie, meestal is even niets doen het beste. Daarnaast heeft ze het heerlijke advies om je humor te behouden. Wellicht simpel, maar zo vaak vergeten. En haar derde advies is zoek zo snel mogelijk je nummer twee. Niet een kloon, maar wel iemand die op je lijkt, iemand met wie je kunt sparren en die het kan overnemen. Tot slot laat ze haar avonturier nog even spreken, want ze wordt gek van al het plannen in Nederland. Zij leeft met de dag en ziet wel welke mogelijkheden op haar pad komen. Terwijl haar ouders juist liever hadden dat hun kinderen de zekerheid hadden van een huis, een baan en een relatie. Die hang naar zekerheid heeft volgens haar met de oorlog te maken, daar was schaarste en onzekerheid.

Ik ken Bernice niet, maar vind dit persoonlijk het mooiste inzichtelijke verhaal van deze reeks. Je leest vooral hoe zij zaken vanuit haar moeders kant omarmt en doorleeft, over haar vader lees je vrijwel niets. Toch zegt ze dat dat haar werk veel meer voor mannen geschikt is. Ze heeft ook goed door wat de oorlog met mensen heeft gedaan en nog steeds doet. Wat dat betreft vraag ik me ook echt af wat voor gevolg Corona gaat hebben op mensen, dan heb ik het niet over de ziekte, maar het aangepaste leven en bepaalde angsten die er zijn.
 

En hoe zit dat bij Matteo Kooman?

Dit alles gelezen te hebben vind ik het uiteraard ook leuk om naar mezelf te kijken en ik raad iedereen die dit leest aan dat ook te doen. Wat bij mezelf direct opkomt is “Ik was altijd de jongste in de familie.” Zelf heb ik twee zussen, de oudste is 6 jaar ouder en de ander 4 jaar ouder. Mijn ouders hadden een wens voor 4 kinderen, maar miskramen gooide roet in het eten. Letterlijk is tegen mij gezegd dat als de miskramen er niet waren geweest dan was mijn jongste zus de jongste geweest. Ik was zeg maar een extraatje. Mijn moeder had een oudere zus. Die zus (en haar twee kinderen) heb ik amper gezien. Mijn moeder en haar zus konden op een of andere manier niet samen en dat is ook nooit goed gekomen. Over mijn tante en neef en nicht weet ik weinig, behalve dan dat ze veel ouder waren en ik dus de jongste van deze familie was. Na het overlijden van mijn moeder heeft mijn vader een paar keer contact gehad met mijn tante. Afgelopen maand ontving hij echter een overlijdensbericht, daaruit konden we ook opmaken dat mijn neef inmiddels is overleden. Ook de vader en moeder van mijn moeder heb ik nooit gekend, zij waren al overleden voordat ik geboren werd. Mijn moeder sprak wel altijd vol bewondering over haar vader. Van mijn moeder heb ik het creatieve denken, de interesse in menselijke eigenaardigheden en nieuwe dingen ontdekken overgenomen.

Mijn vader had net als ik twee oudere zussen, maar hij had echter ook nog twee jongere broers. Zijn ouders hadden in totaal 14 kleinkinderen, daarvan ben ik de jongste. Volgens mij ben ik het enige kleinkind wat niet in Zeeland is geboren. Mijn hele familie komt dus ook uit Zeeland, dus daar gingen we minimaal twee keer per jaar naartoe. Altijd bij nieuwjaar en als mijn oma jarig was. Nadat die overleed is die traditie ook gestorven en zien we elkaar niet echt. Afgelopen jaar vierde mijn vader zijn 80^e verjaardag en had hij iedereen weer eens uitgenodigd, mooi dat dit nog net in het pre-Coronatijdperk plaats vond. Van mijn vader heb ik humor, analyseren en logisch nadenken overgenomen.

Het altijd de jongste zijn heeft mij zeker gevormd! Vaak genoeg merkte ik dat ik nog niet de dingen mocht doen die mijn zussen of andere familieleden al mochten doen. Ik denk dat er daardoor een soort van bewijsdrang in mij zit die helpt om erbij te horen. En nu ik zelf ouder ben merk ik pas hoe de beleving bij de eerste totaal anders is dan bij de jongste. Bij de eerste beleef je alles voor het eerst, met als gevolg dat je naast erg betrokken je ook wat strenger bent dan voor de jongere kinderen. Maar bij de jongere weet je het allemaal al wel een beetje en beleef je dat minder expliciet of spannend. Zo heeft mijn moeder nooit een fotoalbum gemaakt voor mij, daar kwam ze niet aan toe… Maar hier had ze wel tijd gemaakt voor mijn zussen. Wellicht dat ik hierdoor ook snel teleurgesteld kan raken in mensen wanneer ik merk dat ze er niet voor mij zijn. Is het zijn van de jongste dan alleen maar negatief? Welnee, ik heb denk ik meer vrijheid gekregen en kon me zelfstandig goed ontwikkelen. En als jongste luister je al snel naar adviezen of opmerkingen om je heen. Wellicht dat daardoor luisteren een kwaliteit van mij is geworden. Van deze kwaliteit ervaar ik veel plezier en merk ik dat het in deze gehaaste tijd echt als toegevoegde waarde wordt gezien.

Neemt niet weg dat ik het leuk vind dat ik nu thuis de oudste ben. Komende Kerst ga ik daar maar weer eens bewust van genieten. ?

En wat heeft jou het meeste gevormd? Ik ben benieuwd, doe vooral je voordeel met het inzicht zou ik zeggen. Fijne Kerst allemaal!

 

Andere blogs van Matteo lees je hier.
Het boek "OWL by myself" bestel je hier.